RUCH BEZWIZOWY
Od pierwszej połowy 2017 r. wprowadzony został ruch bezwizowy między Ukrainą, a krajami UE. Podróżowanie bez wizy obejmuje podróż do UE na podstawie paszportu biometrycznego. Wiza nie jest wtedy potrzebna. Przez pierwszy rok ruchu bezwizowego odbyło się 517 tysięcy podróży obywateli Ukrainy.
Podstawowe warunki ruchu bezwizowego:
łączna liczba podróży w UE nie powinna przekraczać 90 dni w ciągu ostatnich 180 dniach;
zatrudnienie, nawet krótkoterminowe bez odpowiednich zezwoleń, jest zabronione, z wyjątkiem niektórych przepisów stworzonych przez poszczególne kraje, takie jak Polska;
ruch bezwizowy nie ma zastosowania przy wjeździe do Anglii i Irlandii, tak jak terytoria tych państw nie należą do strefy Schengen.
Ruch bezwizowy dla Ukrainy z UE oznacza uproszczoną procedurę wjazdu do wszystkich państw Schengen, które nawet nie przystąpiły do Unii Europejskiej. Ukraińcy mogą więc bez wizy odwiedzić Norwegię, Szwajcarię, Islandię, Liechtenstein, które są członkami Schengen i nie są związane z UE.
JAK DOSTAĆ SIĘ DO POLSKI Z PASZPORTEM BIOMETRYCZNYM
Istnieją dwie opcje pracy w Polsce bez uzyskania wizy na pracę, a mianowicie:
Ukrainiec, który zamierza pracować w Polsce, musi mieć oświadczenie pracodawcy o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca (Oświadczeni w zamiarze powiedzenia pracy cudzoziemcowi) o określonych warunkach pracy, terminie i wynagrodzeniu lub zezwoleniu na pracę (zezwolenie na pracę).
Masz również możliwość wyjazdu do Polski bez wizy bez zezwolenia na pracę, jako turysta. Na granicy nie warto mówić, że idziesz do pracy, ponieważ zgodnie z prawem tak nie jest - nie zabiorą cię do pracy bez dokumentów. Prawnym celem podróży bezwizowej jest rozmowa wstępna z ewentualnym pracodawcą (ale musisz mieć wszystkie jego kontakty i spotkanie) lub badanie rynku pracy z obowiązkiem w najbliższej przyszłości powrotu do domu lub ubiegania się o zezwolenie na pobyt długoterminowy. Gdy jesteś już w Polsce i chcesz znaleźć pracę i pracować absolutnie legalnie, pod warunkiem, że Twój pracodawca zarejestruje oświadczenie woli zatrudnienia cudzoziemca w przedstawicielstwie biura powiatowego lub wyda ci pozwolenie na pracę.
Zapisywane są również wszystkie inne wymagania, takie jak: ubezpieczenie, hotel lub miejsce, w którym nocujesz, bilet do domu, a także bezpieczeństwo gotówkowe.
System bezwizowy jako taki nie zapewnia możliwości zatrudnienia. Dlatego jeśli obywatel Ukrainy przyjedzie do Polski z paszportem biometrycznym, poinformuje straż graniczną, że idzie do pracy, ale jednocześnie nie ma pozwolenia na pracę ani deklaracji zamiaru go znaleźć, wówczas ma prawo nie zezwolić na wjazd do strefy Schengen - nie potwierdzony cel pobytu.
Warto pamiętać, że schemat ten dotyczy tylko pracy w Polsce. Nie masz prawa wyjechać do pracy w Niemczech ani w żadnym innym kraju, nawet jeśli wjechałeś do Schengen przez polską granicę.
Od początku 2018 r. Zasady zatrudniania cudzoziemców ze wszystkich krajów spoza UE lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego zmieniły się w Polsce. A teraz ci cudzoziemcy muszą ubiegać się o zezwolenia na pracę sezonową lub zezwolenia na pracę krótkoterminową.
Zezwolenie na pracę sezonową daje prawo do pracy przez 9 miesięcy w ciągu roku w niektórych sektorach - turystyce, gastronomii, rolnictwie i ogrodnictwie. W przypadku innych specjalizacji zezwolenie to może być przetwarzane przez okres nie dłuższy niż 30 dni w ramach udzielonego zezwolenia.
Polska ma uproszczony system zatrudnienia dla obywateli Ukrainy, Białorusi, Armenii, Gruzji, Mołdawii i Rosji. W związku z tym mogą uzyskać zezwolenie na pracę krótkotrwałą, która daje prawo do legalnej pracy przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy przez 1 rok na obszarach, które nie są sezonowe.
Powyższe uprawnienia potwierdzają jedynie prawo cudzoziemca do pracy w Polsce, ale nie pozwalają mu na bezpośrednią realizację pracy. Dopiero po przybyciu migranta pracy do miejsca pracy pracodawca jest zobowiązany do zawarcia z nim umowy (umowy o pracę) lub umowy cywilnej (umowa lub umowa o dzieło), jednak adekwatność i legalność zawarcia umowy cywilnej zostanie dokładnie sprawdzona, ponieważ tylko umowa o pracę najlepiej chroni prawa pracownika zagranicznego i wyklucza przypadki niezgodnego z prawem zwolnienia, naruszenia wynagrodzenia lub niespełnienia przez pracodawcę obiecanych warunków zatrudnienia.
Pracodawca jest zobowiązany złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Urzędu Skarbowego o ubezpieczenie pracowników i płatności podatkowe. Jeśli umowa z pracownikiem nie zostanie podpisana lub zostanie zawarta niepoprawnie, wówczas taka praca zostanie uznana za niezgodną z prawem, a pracodawcy grozi grzywna w wysokości do 5000 złotych.
Cudzoziemiec ma prawo zmienić miejsce pracy i pracodawcę w Polsce, jednak nowy pracodawca musi również zarejestrować oświadczenie o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca w swoim urzędzie rejonowym.
Okres pracy w Polsce z paszportem biometrycznym (bez wizy):
Możesz pracować w Polsce bez wizy, ale mając pozwolenie na pracę i paszport biometryczny, możesz pracować do 90 dni na każde 180 dni. Jeśli pracownik będzie pracował dłużej niż 90 dni, grozi mu grzywna i deportacja przez okres od 6 miesięcy do 3 lat.
Kontynuacja pracy po upływie okresu bezwizowego:
Aby pozostać i pracować dalej w Polsce po upływie 90-dniowego okresu, musisz:
Złóż wniosek o wizę na pracę długoterminową. Aby to zrobić, udaj się na Ukrainę i przekaż konsulatowi wszystkie niezbędne dokumenty.
Złóż wniosek o zezwolenie na pobyt w Polsce (Kartę pobytu). Można tego dokonać na podstawie paszportu biometrycznego w ramach ruchu bezwizowego w Polsce. Warto zauważyć, że każdy cudzoziemiec ma prawo do pracy do czasu podjęcia decyzji przez wojewodę bez dodatkowych
Dokumenty wymagane do podróży bez wizy:
Jakie dokumenty są potrzebne do wjazdu bezwizowego do krajów strefy Schengen? Czym ta lista różni się od zwykłej? Od razu zauważamy, że ilość dokumentów jest mniejsza, a wraz z nią nie musisz udać się na misję dyplomatyczną po wizę, ale zabrać ją ze sobą w podróż.
Dokumenty dotyczące przekraczania granicy w przypadku ruchu bezwizowego:
paszport biometryczny;
bilet powrotny (z wyjątkiem podróży samochodem osobowym);
potwierdzenie dostępności zakwaterowania (rezerwacja hotelu lub zaproszenie);
ubezpieczenie zdrowotne;
potwierdzenie celu podróży (zaproszenie, lista gwarancyjna, bilet na wystawę lub koncert, plan podróży);
potwierdzenie dostępności środków finansowych na cały pobyt.
Aby potwierdzić rentowność finansową, wystarczająca ilość gotówki w kwocie ustalonej dla danego kraju jest wystarczająca. W przypadku Polski kwota ta wynosi 100 złotych (23 euro) dziennie, w innych krajach UE - średnio 45 euro dziennie.
WIZY
Czym jest wiza typu „C”?
Jednolita wiza Schengen jest ważna na obszarze strefy Schengen i uprawnia do pobytu na terytorium wszystkich państw tej strefy. Długość pobytu lub pobytów nie może przekraczać 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu.
Wiza Schengen z ograniczoną ważnością terytorialną jest ważna na terytorium jednego lub kilku, ale nie wszystkich państw strefy Schengen i uprawnia do pobytu lub pobytów na ich terytorium przez okres nie przekraczający 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu.
Czym jest wiza krajowa typu „D”?
Wiza krajowa typu “D” uprawnia do wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz do ciągłego pobytu lub do kilku następujących po sobie pobytów na tym terytorium, które trwają łącznie dłużej niż 90 dni w okresie ważności wizy i nie dłużej niż rok.
Wiza krajowa typu „D” uprawnia również do poruszania się po terytorium innych państw strefy Schengen w okresie do 90 dni w ciągu 180 dni, w okresie ważności wizy.
Czym jest tranzytowa wiza lotniskowa typu „A”?
Tranzytowa wiza lotniskowa typu „A” jest przeznaczona wyłącznie dla obywateli państw wymienionych w załączniku nr IV do Wspólnotowego Kodeksu Wizowego. Dotyczy obywateli Afganistanu, Bangladeszu, Demokratycznej Republiki Konga, Erytrei, Etiopii, Ghany, Iranu, Iraku, Nigerii, Pakistanu, Sudanu i Sri Lanki, którzy muszą mieć wizę podczas tranzytu przez międzynarodową strefę tranzytową portów lotniczych.
Pamiętaj, że tranzytowa wiza lotniskowa typu „A” uprawnia do pobytu jedynie w międzynarodowej strefie tranzytowej lotniska. Nie uprawnia do wjazdu na terytorium strefy Schengen, ani też do opuszczenia strefy tranzytowej lotniska.
KARTA POLAKA
Co to jest karta Polaka?
Karta Polaka to kolejny dokument potwierdzający, że cudzoziemiec należy do narodu polskiego. Nie oznacza to jednak nadania cudzoziemcowi obywatelstwa polskiego, prawa do czasowego lub stałego pobytu w Polsce ani prawa do przekraczania polskiej granicy bez wizy. Posiadanie Karty Polaka wiąże się z pewnymi uprawnieniami. Jego właściciel może:
bezpłatne wydawanie wizy krajowej, umożliwiającej wielokrotne przekraczanie polskiej granicy;
ubiegać się o obywatelstwo przez Prezydenta RP w polskim konsulacie;
skorzystać z pomocy konsula, w ramach swoich kompetencji, w przypadku zagrożenia życia lub bezpieczeństwa;
legalnie pracować na terytorium Polski, bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę;
prowadzić działalność gospodarczą w Polsce na takich samych zasadach jak obywatele polscy;
w Polsce może korzystać z bezpłatnego systemu edukacji na poziomie podstawowym, średnim i wyższym na takich samych zasadach jak obywatele polscy, a jednocześnie otrzymuj stypendia i pomoc naukową przeznaczoną dla obcokrajowców studiujących i otrzymujących edukację w Polsce;
korzystać z bezpłatnej opieki medycznej w Polsce na takich samych zasadach jak obywatele polscy;
skorzystaj z 37% zniżki na przejazdy koleją w Polsce;
bezpłatny dostęp do muzeów państwowych w Polsce;
Przede wszystkim, aby otrzymać pomoc finansową z budżetu państwa polskiego lub z budżetu samorządu gmin w Polsce, przeznaczonego na wsparcie Polaków za granicą;
ubiegać się o zezwolenie na pobyt za darmo;
po złożeniu wniosku o zezwolenie na pobyt stały, aby otrzymać, nie dłużej niż 9 miesięcy, pomoc finansową (to postanowienie będzie obowiązywać od 01.01.2017) dla Ciebie i członków Twojej najbliższej rodziny, którzy są z nim w Polsce.
Kto może uzyskać kartę Polaka?
Karta Polaka może być wydana osobie, która w dniu złożenia wniosku posiada obywatelstwo jednego z państw dawnego ZSRR i spełnia łącznie następujące warunki:
wykazuje swój związek z polskością poprzez przynajmniej podstawową znajomość języka polskiego, który uważa za język ojczysty oraz znajomość i kultywowanie polskich tradycji i obyczajów;
w obecności konsula lub wojewody złoży pisemną deklarację przynależności do narodu polskiego;
wykaże, że jest narodowości polskiej lub co najmniej jedno z jej rodziców lub dziadków albo dwoje pradziadków było narodowości polskiej, albo przedstawi zaświadczenie uprawnionej organizacji polskiej lub polonijnej, potwierdzające aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej przez okres co najmniej ostatnich trzech lat.
Ważna Karta Polaka gwarantuje jej posiadaczowi pewne uprawniania, między innymi takie jak:
otrzymanie bez opłat wizy krajowej;
prawo do podejmowania w Polsce pracy bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę;
prawo do prowadzenia w Polsce działalności gospodarczej na takich samych zasadach jak obywatele polscy;
korzystanie z bezpłatnego systemu oświaty na poziomie podstawowym, średnim i wyższym na takich samych zasadach jak obywatele polscy;
korzystanie z 37-procentowej ulgi na przejazdy koleją na terenie Polski;
bez opłat złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały;
po złożeniu wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały otrzymać – przez okres nie dłuższy niż 9 miesięcy – świadczenie pieniężne na siebie oraz członków swojej najbliższej rodziny przebywających razem z nim w Polsce.
Karta Polaka jest ważna przez 10 lat od daty jej przyznania.
Świadczenie pieniężne dla osób posiadających Kartę Polaka:
Miejsce złożenia wniosku: wniosek o udzielenie pomocy pieniężnej należy złożyć u kierownika rezydencji posiadacza karty Polaka w Polsce. W przypadku zmiany miejsca pobytu pomoc wypłaca naczelnik, który ją wyznaczył.
Aby ubiegać się o przyznanie świadczenia pieniężnego, cudzoziemiec który posiada Kartę Polaka i zamierza osiedlić się w Rzeczypospolitej Polskiej, musi złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały po 1 stycznia 2017 r. Wniosek składa się do wojewody, do którego został złożony wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały z tytułu posiadania Karty Polaka.
Wniosek o przyznanie świadczenia pieniężnego można złożyć w terminie do 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt stały w związku z posiadaniem Karty Polaka (art. 195 ust. 1 pkt 9 ustawy o cudzoziemcach). Świadczenie pieniężne przeznaczone jest na częściowe pokrycie kosztów zagospodarowania i bieżącego utrzymania w RP i może być przyznane na okres do 9 miesięcy.
Świadczenie pieniężne przeznaczone na częściowe pokrycie kosztów zagospodarowania i bieżącego utrzymania w Rzeczypospolitej Polskiej wypłacane jest ze środków zaplanowanych w ustawie budżetowej. Gdy łączna kwota wynikająca z wniosków o przyznanie świadczenia pieniężnego z terminem wypłaty w danym roku osiągnie poziom 75% zaplanowanych wydatków na wypłatę świadczeń, Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji ogłosi informację o wstrzymaniu rozpatrywania wniosków o przyznanie świadczenia pieniężnego z terminem wypłaty przypadającym na dany rok, do czasu zabezpieczenia w ustawie budżetowej środków na ich wypłatę, a wojewodowie wstrzymują rozpatrywanie takich wniosków.
Cudzoziemiec obowiązany jest do pisemnego poinformowania urzędu o każdej zmianie adresu zamieszkania.
Dokumenty sporządzone w języku obcym składa się wraz z ich tłumaczeniem na język polski sporządzonym lub poświadczonym przez tłumacza przysięgłego lub konsula.
Złożone dokumenty nie podlegają zwrotowi.
Do wniosku należy dołączyć potwierdzenie opłaty skarbowej w wysokości 10,00 PLN ( Numer rachunku, na który wnosi się opłatę skarbową jest na stronie internetowej Województwa właściwego ze względu na miejsce swojego pobytu gdzie jest składany wniosek )
W toku postępowania organ jest uprawniony do żądania złożenia przez wnioskodawcę dodatkowych dokumentów albo informacji, niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego.
Zawieszenie/ utrata pomocy:
W przypadku negatywnej decyzji o udzieleniu zezwolenia na pobyt stały wypłata pomocy zostaje czasowo zawieszona. Jeśli decyzja negatywna wejdzie w życie, nastąpi utrata przydzielonej pomocy.
KARTA POBYTU
Karta pobytu to dokument, który potwierdza tożsamość cudzoziemca w Polsce. Karta wraz z ważnym paszportem potwierdza jego prawo do pobytu w Polsce i uprawnia do wielokrotnego przekraczania granic bez konieczności posiadania wizy.
Kartę pobytu cudzoziemiec otrzymuje dopiero, gdy uzyska zezwolenie na pobyt. Zezwolenie na pobyt to z kolei dokument, który nadaje cudzoziemcowi prawo do pobytu w Polsce, i o który występuje on do wojewody właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania.
Istnieje kilka typów zezwolenia na pobyt:
Zezwolenie na pobyt czasowy;
Zezwolenie na pobyt stały;
Zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
Status uchodźcy;
Dodatkowa ochrona;
Zezwolenie na pobyt ze względów humanitarnych.
Zezwolenia na pobyt czasowy – karta pobytu czasowego
Zezwolenie na pobyt czasowy może zostać udzielone na czas, który – jak wynika z przedstawionych w urzędzie dokumentów – jest niezbędny do realizacji celu pobytu w Polsce (czyli np. pracy, studiów, itp.), w większości przypadków nie krótszy jednak niż 3 miesiące i nie dłuższy niż 3 lata.
Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę:
Jeśli podstawą ubiegania się o zezwolenie na pobyt ma być praca, cudzoziemiec powinien wystąpić o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Daje ono prawo do legalnego pobytu w Polsce oraz do podjęcia legalnej pracy. W konsekwencji nabycia tego uprawnienia, cudzoziemiec otrzyma kartę pobytu.
Aby uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy i pracę cudzoziemiec musi mieć pracodawcę, który oferuje mu konkretną pracę i konkretne warunki zatrudnienia (reguluje to Ustawa o Cudzoziemcach).
Cudzoziemiec musi osobiście złożyć wniosek do urzędu wojewódzkiego – przy składaniu wniosku zostaną pobrane od niego odciski palców.
Podstawowy zestaw dokumentów niezbędny do złożenia wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę powinien zawierać:
wypełniony i podpisany wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy;
ważny dokument podróży – kserokopie wszystkich wypełnionych stron + oryginał do wglądu;
4 aktualne, kolorowe, fotografie biometryczne;
wypełniony i podpisany przez pracodawcę załącznik nr 1 do wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy;
aktualny wypis z KRS lub CEIDG pracodawcy;
informację starosty o sytuacji na lokalnym rynku pracy lub zezwolenie na pracę lub dokumenty potwierdzające zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę;
oświadczenie pracodawcy wskazujące jego intencję zatrudnienia cudzoziemca na warunkach wskazanych w opinii starosty;
ubezpieczenie zdrowotne;
dokumenty potwierdzające posiadanie miejsca zamieszkania w Polsce;
jeśli cudzoziemiec przebywał dotychczas w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy – karta pobytu oraz decyzja wojewody w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt – kopie + oryginały do wglądu;
jeśli cudzoziemiec pracował w Polsce w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o zezwolenie należy przedstawić dokumenty potwierdzające legalność zatrudnienia przez ten czas (PIT, zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach, dotychczasowe umowy, rachunki, etc.);
dowód opłaty skarbowej za udzielenie zezwolenia – 440 zł.
Urząd wojewódzki zawsze może poprosić o przedstawienie dodatkowych dokumentów, które potwierdziłyby deklarowany cel pobytu i stan rzeczy – dokumenty należy uzupełnić w terminie wskazanym w wezwaniu.
Jeśli decyzja wojewody w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę jest pozytywna, to cudzoziemiec otrzyma kartę pobytu (płatna 50 zł).
Jeśli cudzoziemiec (np. Białorusin, Rosjanin, Ukrainiec) posiada ważną Kartę Polaka, to jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę (pod warunkiem potwierdzenia posiadanych uprawnień) w czasie ważności Karty Polaka. W tym wypadku Kartę Polaka należy skserować i przechowywać w aktach osobowych pracownika. Należy jednak pamiętać, że aby móc go zatrudnić, posiadacz Karty Polaka również musi posiadać ważny dokument pobytowy (np. wizę, zezwolenie na pobyt). Karta Polaka potwierdza przynależność do narodu polskiego, ale sama w sobie nie jest dokumentem uprawniającym do pobytu w Polsce.
Warto wiedzieć, że jeśli pracodawca uzyskał wcześniej zezwolenie na pracę dla danego pracownika na tych samych warunkach pracy, na podstawie których cudzoziemiec ubiega się obecnie o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, to zezwolenie na pracę zostanie unieważnione. Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę zastępuje bowiem zezwolenie na pracę dla danego pracodawcy. Zezwolenie na pracę daje pracownikowi prawo do pobytu i pracy na rzecz konkretnego pracodawcy (chyba że cudzoziemiec jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę). W tym konkretnym przypadku, w trakcie procedury (czyli po złożeniu dokumentów nie zawierających braków formalnych lub jeśli zostały one uzupełnione w terminie podanym w wezwaniu) praca i pobyt są uznawane za legalne do czasu wydania decyzji wojewody.
Zmiana pracodawcy:
Jeśli cudzoziemiec należy do kategorii cudzoziemców, którzy są zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w Polsce, to konkretny pracodawca nie jest wskazany w decyzji wojewody. Tym niemniej jednak, aby uzyskać zezwolenie i tak musi mieć konkretnego pracodawcę, który proponuje mu konkretne warunki zatrudnienia.
Jeśli natomiast cudzoziemiec nie należy do kategorii cudzoziemców zwolnionych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, w decyzji wojewody zostanie wskazany konkretny pracodawca, na rzecz którego może on podjąć pracę na konkretnych – wskazanych w decyzji wojewody – warunkach (tj. stanowisko pracy, najniższe wynagrodzenie, które może otrzymywać, wymiar czasu pracy, rodzaj umowy). Oznacza to, że nie może on podjąć legalnej pracy u innego pracodawcy niż ten, który został wskazany w decyzji wojewody bez zmiany zezwolenia. Jeśli cudzoziemiec chce podjąć pracę dodatkową dla innego pracodawcy, niż ten, który jest wskazany w decyzji, dodatkowy pracodawca musi uzyskać zezwolenie na pracę. Jeśli natomiast cudzoziemiec chce zmienić zupełnie pracodawcę, cudzoziemiec musi wystąpić o zezwolenie na pobyt czasowy i pracę od nowa.
Kiedy zezwolenie zostanie unieważnione?
Wojewoda cofa, czyli unieważnia zezwolenie na pobyt czasowy i pracę, jeżeli praca określona w zezwoleniu uległo zmianie (np. zmienił się pracodawca lub stanowisko pracy) lub wysokość wynagrodzenia została obniżona, a zezwolenie to nie zostało zmienione.
Zezwolenie zostanie także unieważnione, jeśli cudzoziemiec utracił pracę u pracodawcy (na pracę u którego otrzymał zezwolenie) i nie poinformował pisemnie wojewody o tym fakcie w przeciągu 15 dni roboczych od dnia utraty pracy.
ZEZWOLENIA NA POBYT CZASOWY W CELU WYKONYWANIA PRACY W ZAWODZIE
Jeśli podstawą ubiegania się o zezwolenie na pobyt ma być praca w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji – czyli w zawodzie wymagającym ukończenia studiów wyższych lub posiadania co najmniej 5-letniego doświadczenia zawodowego na poziomie porównywalnym z poziomem kwalifikacji uzyskanych w wyniku ukończenia studiów wyższych, które są niezbędne do wykonywania danej pracy – cudzoziemiec może wystąpić o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (tzw. niebieska karta).
Zezwolenie jest udzielane na okres dłuższy o 3 miesiące od okresu wykonywania pracy, nie dłuższy jednak niż 3 lata, z możliwością ubiegania się o kolejne zezwolenie.
Podstawowy zestaw dokumentów niezbędny do złożenia wniosku o Niebieską Kartę powinien zawierać:
wypełniony i podpisany wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy (wniosek można wypełnić również na portalu udostępnionym przez Urząd do spraw Cudzoziemców );
ważny dokument podróży – kserokopie wszystkich wypełnionych stron + oryginał do wglądu;
4 aktualne, kolorowe, fotografie biometryczne;
wypełniony i podpisany przez pracodawcę załącznik nr 1 do wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy;
aktualny wypis z KRS pracodawcy;
informację starosty o sytuacji na lokalnym rynku pracy lub zezwolenie na pracę lub dokumenty potwierdzające zwolnienie z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę;
umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną zawarta na okres co najmniej 1 roku;.
dokumenty potwierdzające posiadanie wyższych kwalifikacji zawodowych (wykształcenie na poziomie studiów wyższych lub posiadanie co najmniej 5-letniego doświadczenia zawodowego na poziomie porównywalnym z poziomem kwalifikacji uzyskanych w wyniku ukończenia studiów wyższych, które są niezbędne do wykonywania danej pracy);
ubezpieczenie zdrowotne;
dokumenty potwierdzające posiadanie miejsca zamieszkania w Polsce;
jeśli cudzoziemiec przebywał dotychczas w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy – karta pobytu oraz decyzja wojewody w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt – kopie + oryginały do wglądu;
jeśli cudzoziemiec pracował w Polsce w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku o zezwolenie należy przedstawić dokumenty potwierdzające legalność zatrudnienia przez ten czas (PIT, zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach, dotychczasowe umowy, rachunki, etc.);
dowód opłaty skarbowej za udzielenie zezwolenia (440 zł).
Urząd wojewódzki zawsze może poprosić o przedstawienie dodatkowych dokumentów, które potwierdziłyby deklarowany cel pobytu i stan rzeczy – dokumenty należy uzupełnić w terminie wskazanym w wezwaniu.
Szczególne uprawnienia posiadacza Niebieskiej Karty
Posiadacz Niebieskiej Karty ma prawo do:
łączenia z rodzina (w ramach przepisów dotyczących łączenia rodzin);
uzyskania zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w sytuacji uzyskiwania stabilnych i regularnego źródła dochodu przez okres 2 lat.
bezpośrednio poprzedzającym złożenie wniosku o zezwolenie rezydenta długoterminowego UE; ponadto, okresy pobytu w innych państwach członkowskich UE sumują się przy ubieganiu się o ten status.
Zmiana lub utrata pracy
Posiadacz Niebieskiej Karty ma obowiązek pisemnie poinformować o utracie pracy wojewodę właściwego ze względu na miejsce swojego aktualnego pobytu w ciągu 15 dni roboczych.
Jeśli cudzoziemiec dopełni tego obowiązku, to zezwolenie na pobyt czasowy nie zostanie cofnięte, jeśli:
okres pozostawania cudzoziemca bez pracy nie przekroczył 3 miesięcy w okresie ważności tego zezwolenia, oraz;
okres pozostawania cudzoziemca bez pracy wystąpił nie więcej niż 2 razy w okresie ważności zezwolenia.
Ponadto, jeżeli w okresie pierwszych 2 lat pobytu cudzoziemca w Polsce na podstawie tego zezwolenia zmieniły się określone w zezwoleniu warunki pracy dotyczące minimalnego wymiaru czasu pracy i rodzaju umowy, na podstawie której cudzoziemiec wykonuje pracę, cudzoziemiec ma obowiązek w ciągu 15 dni roboczych powiadomić o tej zmianie wojewodę właściwego ze względu na miejsce swojego aktualnego pobytu. A zatem, w okresie pierwszych 2 lat cudzoziemiec nie może:
rozpocząć wykonywania pracy u innego pracodawcy niż określony w zezwoleniu;
zmienić stanowiska, na jakim jest zatrudniony;
otrzymać niższego wynagrodzenia, niż to, które zostało określone w zezwoleniu
bez zmiany tego zezwolenia.
Jeśli jednak po upływie 2 lat pobytu cudzoziemca w Polsce na podstawie tego zezwolenia, nastąpiła zmiana stanowiska, wynagrodzenia na niższe lub zmiana minimalnego wymiaru czasu pracy i rodzaju umowy, na podstawie której cudzoziemiec wykonuje pracę, cudzoziemiec jest obowiązany w ciągu 15 dni roboczych powiadomić o tej zmianie wojewodę właściwego ze względu na miejsce swojego aktualnego pobytu, ale zmiana zezwolenie nie jest wymagana.
Prawo do pobytu i pracy w innych krajach strefy Schengen
Zezwolenie na pobyt czasowy uprawnia do podróżowania do innych krajów strefy Schengen do 90 dni miesięcy w okresie 180 dni w celu turystycznym.
Na podstawie zezwolenia na pobyt wydanego w Polsce, cudzoziemiec nie ma prawa do podjęcia pracy w innym kraju niż Polska.
ZEZWOLENIE NA POBYT STAŁY (KARTA POBYTU STAŁEGO)
Długość procedury udzielenia zezwolenia na pobyt stały różni się w różnych województwach. Przepisy mówią, że sprawa powinna zostać załatwiona w przeciągu 1 miesiąca, jednak w praktyce trwa ona zdecydowanie dłużej (5-12 miesięcy, czasami nawet dłużej).
Jeśli wniosek zostanie złożony w terminie i nie zawiera on braków formalnych, to do paszportu cudzoziemca zostanie wbita pieczątka potwierdzająca legalność pobytu cudzoziemca w Polsce na czas trwania procedury.
Jeśli decyzja wojewody w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę jest pozytywna, to w decyzji zostaje wskazany konkretny pracodawca, u którego cudzoziemiec ma prawo pracować (nawet jeśli należy od do kategorii cudzoziemców zwolnionych z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę), a cudzoziemiec otrzyma kartę pobytu.
Sama karta pobytu stałego jest ważna przez 10 lat, co oznacza, że co 10 lat należy kartę wymienić, jednak nie oznacza to rozpoczynania całej procedury uzyskania zezwolenia od początku.
Przesłanki udzielenia zezwolenia na pobyt stały
Zezwolenie na pobyt stały może otrzymać, między innymi, cudzoziemiec, który:
jest osobą polskiego pochodzenia i zamierza osiedlić się w Polsce na stałe,
posiada ważną Kartę Polaka i zamierza osiedlić się w Polsce na stałe,
pozostaje w uznanym przez prawo polskie związku małżeńskim zawartym z obywatelem Polski od co najmniej 3 lat przed złożeniem wniosku o zezwolenie na pobyt stały i bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku mieszkał w Polsce nieprzerwanie (tzn. przerwy w jego pobycie nie przekraczają 10 miesięcy, a jedna przerwa nie była dłuższa niż 6 miesięcy) przez co najmniej 2 lata na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy wydanego na podstawie małżeństwa z obywatelem Polski,
jest dzieckiem cudzoziemca, który ma w Polsce zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE i jest pod jego opieką rodzicielską, i który:
– urodził się już po tym, jak jego rodzic otrzymał w Polsce zezwolenie na pobyt stały lub zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, lub
– urodził się w okresie ważności zezwolenia na pobyt czasowy posiadanego przez jego rodzica,jest dzieckiem obywatela polskiego i pozostaje pod jego opieką rodzicielską.
Warunki uzyskania zezwolenia i procedura
Cudzoziemiec powinien złożyć wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały osobiście do urzędu wojewódzkiego właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania w czasie legalnego pobytu w Polsce.
Podstawowy zestaw dokumentów niezbędny do złożenia wniosku o zezwolenie na pobyt stały:
wypełniony i podpisany wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały (wniosek można wypełnić również na portalu udostępnionym przez Urząd do spraw Cudzoziemców https://cudzoziemcy.gov.pl/wnioski-online/);
ważny dokument podróży – kserokopie wszystkich wypełnionych stron + oryginał do wglądu;
4 aktualne, kolorowe, fotografie biometryczne;
dowód opłaty skarbowej za udzielenie zezwolenia (640 zł – posiadacze Karty Polaka są zwolnieni z tej opłaty),
dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniające ubieganie się o udzielenie zezwolenia na pobyt stały.
Dodatkowo – w zależności od indywidualnej sytuacji cudzoziemca i podstawy do ubiegania się o pobyt stały do wniosku należy dołączyć:
w przypadku posiadania polskiego pochodzenia:
oryginały dokumentów potwierdzających posiadanie polskiego pochodzenia przez jednego z rodziców, dziadków lub dwojga pradziadków;
dokumenty potwierdzające pokrewieństwo z osobą posiadającą polskie pochodzenie;
w przypadku posiadania ważnej Karty Polaka:
kserokopia Karty Polaka wraz z oryginałem do wglądu,
dokument potwierdzający chęć przebywania w Polsce (np. umowa o pracę),
w przypadku pozostawania w związku małżeńskim z obywatelem polskim:
aktualny odpis aktu małżeństwa;
kserokopię dowodu osobistego małżonka;
w przypadku posiadania wspólnych dzieci – odpisy aktów ich urodzenia;
zaświadczenie o wywiązywaniu się z zobowiązań podatkowych wobec Skarbu Państwa;
w przypadku nieletniego dziecka cudzoziemca-posiadacza zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE w Polsce, pozostającego pod jego władzą rodzicielską i urodzonego po udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE:
odpis aktu urodzenia;
kopię decyzji o udzieleniu zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub karty pobytu przedstawiciela ustawowego;
w przypadku dziecka obywatela polskiego pozostającego pod jego władzą rodzicielską:
odpis aktu urodzenia;
kopię dowodu osobistego przedstawiciela ustawowego (np. rodzica).